TARCZYCA

Jest to „główny kontroler” naszego metabolizmu.

NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY

Niedoczynność tarczycy lub niedoczynność gruczołu tarczowego to często występujące schorzenie1. Zaburzenie to jest wywołane niedostatecznym wytwarzaniem hormonów przez tarczycę. Niedostateczna produkcja hormonów spowalnia metabolizm, co często objawia się u pacjentów uczuciem zimna, zmęczeniem i przygnębieniem2. Jeśli chorujesz na niedoczynność tarczycy, możesz również zauważyć u siebie przyrost masy ciała, który występuje pomimo diety i regularnych ćwiczeń1.

Najczęstsze objawy niedoczynności tarczycy

Objawy niedoczynności tarczycy są nieprzyjemne i mogą wpływać na samoocenę, życie zawodowe, domowe i rodzinne danej osoby1–4.

Należą do nich:

  • zmęczenie/ospałość,
  • nietolerancja zimna,
  • przyrost masy ciała lub trudności w utracie wagi (pomimo przestrzegania diety i ćwiczeń),
  • przygnębienie,
  • zaparcia,
  • zaburzenia miesiączkowania lub problemy z płodnością,
  • problemy ze stawami lub mięśniami,
  • cienkie i łamliwe włosy i paznokcie u rąk i (lub) sucha, łuszcząca się skóra,
  • obniżenie libido.

Bez leczenia niedoczynność tarczycy może prowadzić do rozwoju poważniejszych, w tym zagrażających życiu powikłań. Ciężkie powikłania niedoczynności tarczycy obejmują:

  • śpiączkę1,
  • niewydolność serca1,
  • ciężką, zagrażającą życiu depresję1,
  • zwiększone ryzyko rozwoju choroby Alzheimera u kobiet5.

Kto jest w grupie ryzyka rozwoju niedoczynności tarczycy?

  • kobiety są ogólnie bardziej podatne na rozwój niedoczynności tarczycy, zwłaszcza w ciąży, po urodzeniu dziecka i w okresie menopauzy6,
  • osoby starsze6,
  • osoby, które w rodzinie mają krewnych z chorobami autoimmunologicznymi6,
  • osoby z chorobami autoimmunologicznymi, np. cukrzycą typu 1 lub reumatoidalnym zapaleniem stawów,
  • osoby z depresją maniakalną6,
  • pacjenci po przebytej radioterapii lub leczeniu operacyjnym tarczycy6,
  • osoby rasy białej i Azjaci6.

Diagnostyka zaburzeń czynności tarczycy

U wielu osób problemy z tarczycą pozostają niezdiagnozowane, co sprawia, że przez wiele lat chorują, a ich objawy są mylone z innymi stanami, jak depresja czy przyrost masy ciała6. Zaburzenia czynności tarczycy może potwierdzić lekarz, wykonując proste badanie krwi6 obejmujące oznaczenie stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) oraz hormonów tarczycy [T3, T4].

Jeśli uważasz, że możesz mieć problemy z tarczycą, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem. Dla ułatwienia możesz pobrać dzienniczek dobrego samopoczucia, który pomoże ci kontrolować objawy lub wypełnij nasz krótki test sprawdzający objawy choroby.

Jak leczy się niedoczynność tarczycy?

Leczenie niedoczynności tarczycy jest proste, dobrze poznane i bardzo skuteczne6. Niedoczynności tarczycy nie można wyleczyć, dlatego celem terapii jest przede wszystkim zastąpienie brakujących hormonów tarczycy w organizmie6. Codzienne przyjmowanie odpowiedniego leku powinno pozwolić pacjentom prowadzić życie wolne od objawów choroby6.

Jeśli rozpoznano u ciebie niedoczynność tarczycy, musisz pamiętać, że leczenie tej choroby jest długotrwałe, a leki należy przyjmować każdego dnia, nawet jeśli twoje objawy są dobrze kontrolowane6. Być może wydaje się to trudne, ale przejęcie kontroli nad własną chorobą i przestrzeganie zasad leczenia pozwoli ci wieść życie wolne od uciążliwych objawów6. Ewentualne zmiany w twoim stanie zdrowia mogą wymagać częstszych wizyt w gabinecie lekarskim.

Jak hormony tarczycy wpływają na serce?

Serce to główny cel działania hormonów tarczycy.

Zbyt mała ilość hormonów wynikająca z niedoczynnej tarczycy  może powodować7:

  • wzrost stężeń cholesterolu frakcji lipoprotein o niskiej gęstości („zły cholesterol”), cholesterolu całkowitego i triglicerydów,
  • wzrost ciśnienia tętniczego krwi,
  • obniżenie częstości rytmu serca (poniżej 60 uderzeń na minutę),
  • wzrost sztywności ścian naczyń krwionośnych,
  • zwiększone obciążenie serca.

Nawet łagodna niedoczynność tarczycy może nasilać chorobę serca

Łagodną niedoczynność tarczycy (skąpoobjawową, subkliniczną) obserwuje się u 4–20% populacji, częściej u kobiet8. Osoby starsze mają większe prawdopodobieństwo rozwoju subklinicznej niedoczynności tarczycy6. Należy również pamiętać, że u osób z chorobą serca i nieznacznie niedoczynną tarczycą istotne jest unormowanie pracy tego narządu. Współwystępowanie obu chorób wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu z powodu choroby serca9.

  1. Hypothyroidism: too little thyroid hormone. Available at https://www.endocrineweb.com/conditions/thyroid/hypothyroidism-too-little-thyroid-hormone. Last accessed February 2022
  2. American Thyroid Association. Hypothyroidism. Available at http://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/Hypo_brochure.pdf. Last accessed February 2022
  3. British Thyroid Foundation. Psychological symptoms and thyroid disorders. Available at http://www.btf-thyroid.org/information/leaflets/37-psychological-symptoms-guide. Last accessed February 2022
  4. Poppe K, Velkeniers B, Glinoer D. The role of thyroid autoimmunity in fertility and pregnancy. Nat Clin Pract Endocrinol Metab 2008; 4: 394–405
  5. Tan ZS, Beiser A, Vasan RS et al. Thyroid function and the risk of Alzheimer disease: the Framingham Study. Arch Intern Med 2008; 168: 1514–1520
  6. American Thyroid Association. Hypothyroidism. Available at http://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/Hypothyroidism_web_booklet.pdf. Last accessed February 2022
  7. Hormone Health Network. Hypothyroidism and heart disease. Available at https://www.hormone.org/diseases-and-conditions/hypothyroidism. Last accessed February 2022
  8. Razvi S, Weaver JU, Pearce SH. Subclinical thyroid disorders: significance and clinical impact. J Clin Pathol 2010; 63: 379–386
  9. Iervasi G, Molinaro S, Landi P et al. Association between increased mortality and mild thyroid dysfunction in cardiac patients. Arch Intern Med 2007; 167: 1526–1532

GL-NONE-00102

Data opracowania: Luty 2022 r.