Nadczynność tarczycy (lub tarczyca nadczynna) to stan, w którym tarczyca wytwarza i uwalnia zbyt dużo hormonów do krwiobiegu, przyspieszając metabolizm organizmu¹. Nadczynność tarczycy jest zaburzeniem częściej występującym rodzinnie, zwłaszcza u młodych kobiet¹. Przyczyny tego zaburzenia są niestety nadal mało znane¹.

Jeśli chorujesz na nadczynność tarczycy, prawdopodobnie zauważysz u siebie spadek masy ciała, nawet jeśli jesz normalnie lub więcej niż dotychczas¹. Możesz również odczuwać szybsze bicie serca¹.

Najważniejsze objawy nadczynności tarczycy

Sprawdź, czy nie występują u ciebie następujące objawy^1,2:

• szybka praca serca (często powyżej 100 uderzeń na minutę),
• nerwowość i (lub) rozdrażnienie,
• utrata masy ciała bez zmian w diecie,
• duże, wystające gałki oczne (typowe dla choroby Gravesa i Basedowa),
• osłabienie mięśni, szczególnie ramion i ud,
• wzmożona potliwość,
• przyspieszona praca jelit,
• skąpe lub rzadsze miesiączki,
• drżenie rąk,
• cienkie, łamliwe włosy,
• gładka i cienka skóra.

Ważne jest, aby nie pozostawiać objawów nadczynności tarczycy bez leczenia, ponieważ może to prowadzić do rozwoju poważnych powikłań. Ponadto nadczynność tarczycy zwiększa ryzyko osteoporozy (utrata masy kostnej) i złamań kości, które u kobiet po menopauzie jest jeszcze większe⁴.

Na podstawie samych objawów nie można stwierdzić, czy chorujesz na nadczynność tarczycy; do postawienia rozpoznania konieczne są jeszcze badania fizykalne i badania krwi.

Kto jest w grupie ryzyka?

• kobiety⁶,
• osoby starsze⁶,
• osoby, które w rodzinie mają krewnych z chorobami autoimmunologicznymi⁶,
• osoby z chorobami autoimmunologicznymi jak cukrzyca typu 1⁶,
• osoby z problemami z tarczycą w wywiadzie jak wole⁶,
• pacjenci po przebytym leczeniu operacyjnym tarczycy⁶.

Diagnostyka zaburzeń czynności tarczycy

Lekarz może potwierdzić zaburzenia czynności tarczycy na podstawie wyniku prostego badania krwi obejmującego oznaczenie stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) oraz hormonów tarczycy [T3, T4].

Jeśli uważasz, że możesz mieć problemy z tarczycą, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem. Dla ułatwienia możesz pobrać dzienniczek dobrego samopoczucia, który pomoże ci kontrolować objawy, których doświadczasz lub wynpelnijj nasz krótki test sprawdzający objawy choroby.

Jak leczy się nadczynność tarczycy?

Lekarz, w zależności od rodzaju nadczynności tarczycy, twojego wieku i stanu zdrowia oraz stopnia nadczynności, wybierze najodpowiedniejszą dla siebie opcję leczenia.

Leki przeciwtarczycowe hamują produkcję nowych hormonów przez tarczycę¹. Ewentualnie tkankę tarczycy można zniszczyć, stosując radiojod lub też operacyjnie usunąć fragment lub cały gruczoł¹. Rozwijająca się po leczeniu niedoczynność tarczycy jest następnie leczona farmakologicznie^1,7.

Jak hormony tarczycowe wpływają na serce?

Serce to główny cel działania hormonów tarczycy. Narząd ten zareaguje na dowolną zmianę stężeń hormonów tarczycy.

Zbyt duża ilość hormonów wynikająca z nadmiernego pobudzenia tarczycy (nadczynność) może powodować⁸:

• przyspieszenie i wzmocnienie częstości pracy serca, co z kolei potencjalnie prowadzi do wystąpienia kołatania serca i migotania przedsionków (nieregularne bicie serca),
• wzrost ciśnienia tętniczego krwi.

Bez leczenia niedostatecznie lub nadmiernie aktywna tarczyca może nasilać lub przyspieszać rozwój istniejącej choroby serca albo prowadzić do powstania nowych zaburzeń.

Łagodna nadczynność tarczycy niekorzystnie wpływa na serce u osób starszych

Łagodną nadczynność tarczycy obserwuje się u 0,7–12,4% osób w populacji⁹. Pacjentów z nadczynną tarczycą można podzielić na dwie grupy osób: z niskimi, ale wykrywalnymi stężeniami TSH i z niewykrywalnymi stężeniami TSH¹⁰. Pacjenci z niewykrywalnym TSH mają większe ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych jak migotanie przedsionków, które jest zaburzeniem rytmu serca powodującym nieprawidłowe krążenie krwi. Powikłanie to najczęściej obserwuje się u osób starszych z wcześniej występującą chorobą serca, u których rozpoznanie zaburzeń tarczycy jest zbyt późne⁹.

Wytyczne amerykańskie zalecają leczenie pacjentów w wieku powyżej 60 lat z niewykrywalnymi stężeniami TSH¹⁰. Z kolei u młodszych pacjentów bez objawów dokładna obserwacja stanu zdrowia wydaje się być wystarczająca¹⁰.

GL-NONE-00102

Data opracowania: Luty 2022 r.