CHOROBY TARCZYCY A CIĄŻA

Ciąża powoduje wiele zmian fizjologicznych i hormonalnych w organizmie, które wpływają na gruczoł tarczowy i mogą potencjalnie zwiększać zapotrzebowanie na hormony tarczycy¹. Ponadto w ciąży poziom hormonów tarczycy u płodu zależy również od hormonów dostarczanych przez matkę, co ma szczególne znaczenie w pierwszym trymestrze, kiedy tarczyca płodu jest jeszcze nieaktywna¹. Dlatego też prawidłowe funkcjonowanie tarczycy matki w tym okresie jest niezwykle ważne, a matkom oczekującym potomstwa zaleca się sprawdzenie czynności tarczycy bezpośrednio po stwierdzeniu ciąży.

Uwaga: Kontrola czynności tarczycy jest szczególnie istotna u kobiet z endometriozą lub zespołem policystycznych jajników (PCOS), ponieważ schorzenia te wiążą się z większym ryzykiem występowania zaburzeń gruczołu tarczowego².

Niedoczynna tarczyca a ciąża

Nieleczona niedoczynność tarczycy w ciąży może być bardzo niebezpieczna. Hormony tarczycy mają podstawowe znaczenie w rozwoju mózgu, a ich niedobór może narażać dziecko na rozwój problemów związanych z uczeniem się i rozwojem¹.

Leczenie

Leczenie niedoczynności tarczycy u kobiet ciężarnych i nie ciężarnych jest identyczne. Kobiety te muszą codziennie przyjmować odpowiednie leki doustnie przez całą ciążę¹. Leczenie niedoczynności tarczycy w ciąży jest niezwykle ważne, ponieważ chroni matkę i dziecko przed rozwojem potencjalnych powikłań. Kobiety z niedoczynnością tarczycy stwierdzaną przed ciążą będą wymagały zwiększenia dawki leku przed poczęciem i częstszych kontroli w ciąży w celu określenia prawidłowej dawki leku¹.

Niedobór jodu a ciąża

Jod jest pierwiastkiem niezbędnym do produkcji hormonów tarczycy, a w związku z faktem, iż organizm nie może go wytwarzać, musi być dostarczany z pożywieniem w ramach zbilansowanej, zdrowej diety³. Nawet łagodny niedobór jodu w ciąży może negatywnie wpływać na poród i rozwój dziecka, w tym powodować u niego niedoczynność tarczycy¹. Dlatego zaleca się, aby wszystkie kobiety ciężarne i matki karmiące piersią codziennie przyjmowały suplementy diety zawierające jod³. Kobiety w wieku rozrodczym powinny przyjmować średnio 150 mikrogramów jodu na dobę. Ilość tę należy zwiększyć w ciąży i w okresie karmienia piersią, odpowiednio do 250 i 290 mikrogramów na dobę³.

Nadczynna tarczyca a ciąża

Nadczynność tarczycy u kobiet w ciąży jest w większości przypadków wywołana chorobą Gravesa i Basedowa¹. Jest to schorzenie autoimmunologiczne, w którym tarczyca wytwarza nadmierną ilość hormonów, co skutkuje rozwojem nadczynności.

Nieskuteczne leczenie nadczynności tarczycy w ciąży może zwiększać ryzyko urodzenia martwego dziecka, porodu przedwczesnego i zniekształceń ciała¹.

Leczenie kobiet ciężarnych z nadczynnością tarczycy jest nieco inne niż to oferowane kobietom niebędącym w ciąży, ponieważ niektóre rutynowo stosowane leki mogą być niebezpieczne dla płodu¹.

• Kobiety z łagodną nadczynnością tarczycy bez objawów będą dokładnie monitorowane w ciąży; przy braku objawów i dobrym stanie zdrowia leczenie matki i dziecka nie jest jednak konieczne¹.
• Z kolei kobiety z ciężką nadczynnością i objawami będą przyjmować leki przeciwtarczycowe, jak metamizol lub propylotiouracyl. Ten ostatni jest używany jako preferowana opcja leczenia w pierwszym trymestrze ciąży¹.
• Beta-adrenolityki można stosować w ciąży w leczeniu przyspieszonej czynności serca “kołatania serca” i drżenia związanych z nadczynnością tarczycy, ale należy ich używać oszczędnie i tylko do momentu osiągnięcia kontroli zaburzeń za pomocą leków przeciwtarczycowych².
• W przypadku kobiet z uczuleniem na lub wymagających wysokich, potencjalnie niebezpiecznych dla płodu dawek leku można wykonać operacyjne usunięcie fragmentu tarczycy.

GL-NONE-00102

Data opracowania: Luty 2022 r.